Het is een grote hit: Start with why en de golden circle van de Britse managementgoeroe Simon Sinek. Maar is het wel zo eenvoudig?
‘Put a ding in the universe.’ Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb deze ‘why’ van wijlen Apple-voorman Steve Jobs nooit helemaal goed begrepen. En hoe het duizenden, duizenden mensen kan inspireren om iedere dag het beste van zichzelf te geven, is me al helemaal een raadsel. Toch gebruikt Simon Sinek het als een mooi voorbeeld van een krachtige why, een krachtig waarom. Ben ik dan de enige die ziet dat de keizer geen kleren aan heeft?
Met mission statements is het vaak net als met religie: hoe vager, hoe beter. Als niemand precies weet wat er wordt bedoeld, kan niemand er tenslotte aanstoot aan nemen. Niet dat je er verder veel mee opschiet, maar ja, beter dat dan eindeloze discussies over het waarom van de organisatie.
Terwijl het eigenlijk vrij eenvoudig is. Vraag een verpleegkundige naar het waarom van haar vak, en je krijgt meestal een antwoord als: goede zorg bieden aan mensen die dat even nodig hebben. Een onderwijzer: goed onderwijs. Een timmerman: een vakkundig gemaakte stoel (of bed, keuken..). Dan moet je natuurlijk nog wel een beetje doorvragen: wat bedoel je precies met goede zorg, goed onderwijs of een vakkundig gemaakte stoel? Na een zucht zullen deze vakmensen de leek dan uitleggen dat goede zorg betekent dat je mensen die zich tijdelijk niet alleen redden, helpt om zo snel mogelijk weer zelfstandig te functioneren. Goed onderwijs: kinderen of (jong) volwassenen helpen hun talenten te vinden en die te ontwikkelen. Een vakkundig gemaakte stoel? Ja, dat zie je toch!?
Zo simpel als dit voor de vakman of -vrouw is, zo ingewikkeld hebben we het vervolgens gemaakt. Door er een organisatie omheen te bouwen, door managers te benoemen die deze vakmensen moeten aansturen, door smart geformuleerde doelstellingen te formuleren. Want de why van de verpleegkundige, de docent of de timmerman is voor bedrijfskundigen niet genoeg. Er moet winst worden gemaakt, groei gerealiseerd, verantwoording afgelegd… En in plaats van een simpele why heb je er plotseling een heleboel, en weet eigenlijk niemand meer waar het nu echt om draait.
En dan gaan we maar weer op de hei zitten, waar we proberen chocola te maken van the ding in the universe…
