In juni 2013 mocht ik iets vertellen op een Ontregelavond van de gemeente Zaanstad. Er werd opvallend weinig geklaagd, en vooral constructief meegedacht om het aantal regels en procedures in de gemeente terug te dringen. Wat mij betreft zou iedere gemeente dit moeten doen.
De Ontregelavond was georganiseerd door de wijkmanagers van de gemeente. Volgens een van hen, Pascal Spijkerman, schroeft de gemeente Zaanstad net als veel andere gemeentes de subsidie terug voor een groot aantal wijkinitiatieven en stichtingen. ‘Dat is niet leuk, maar onvermijdelijk omdat de gemeente fors minder geld krijgt van het Rijk en meer taken. Wij vinden dat er dan ook wat tegenover moet staan, en dat de gemeente dan ook niet nodeloos moeilijk moet doen als buurtbewoners zelf wat willen organiseren.’
Kerstmarkt
Tijdens de avond in de raadszaal van het nieuwe gemeentehuis van Zaanstad konden bewoners een casus inbrengen waarbij zij het gevoel hadden dat de gemeente dat soms doet, nodeloos moeilijk. Zo organiseert een groepje bewoners van de wijk Assendelft-Zuid sinds een flink aantal jaren een kerstmarkt. Door het wegvallen van de gemeentelijke subsidie zal de markt zichzelf moeten bedruipen, maar dit wordt door de eisen en kosten die de gemeente in rekening brengt behoorlijk moeilijk gemaakt. Zo moet de organisatie ieder jaar opnieuw een vergunning aanvragen, dient er een forse precario betaald te worden voor de marktkramen en moeten er gecertificeerde verkeersregels ingehuurd worden à duizend euro per dag. Volgens de inbrenger van de casus, bewoonster Tineke van Zeijl, komt daarmee een jarenlange traditie in gevaar.
Het mooie van deze avond was dat er niet alleen bewoners aanwezig waren, maar ook politici en ambtenaren. Daardoor konden er ook meteen oplossingen worden bedacht voor de problemen van de organisatie van de kerstmarkt en andere bewoners. Zo suggereerde de ambtenaar die over de vergunningen gaat dat het wellicht een idee was om de vergunning voor een aantal jaren te verstrekken en alleen een aanhangsel toe te voegen voor eventuele wijzigingen. De politiek beloofde de precario af te zullen schaffen en oplossingen te zullen bedenken voor de verplichte verkeersregelaar. De verantwoordelijk wethouder waarschuwde echter wel voor te hoog gespannen verwachtingen, omdat een groot deel van de regels niet door de gemeente, maar door de Rijksoverheid worden bepaald. Bewoners kunnen bijvoorbeeld leuke speeltoestellen neerzetten in het veldje voor hun huis, maar omdat het openbare ruimte is, blijft de gemeente wel verantwoordelijk en dus aansprakelijk als er iets mis gaat.
Dilemma’s
Dat zijn inderdaad lastige dilemma’s, waar niet snel een oplossing voor is. Maar ook daar had deze avond een heilzame werking. Er werd begrip gekweekt voor elkaars dilemma’s, en dat is een belangrijke stap richting het ont-regelen van de buurt. Zodra je je namelijk realiseert dat er geen eenvoudige oplossingen zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een nieuwe regel, ontstaat er ruimte voor een constructieve dialoog en voor wederzijds begrip.
In die zin zouden alle gemeentes dergelijke avonden moeten organiseren, om het gesprek met hun bewoners aan te gaan. Dat zou enorm bijdragen aan minder regels en meer leefplezier.
